Fot: netlekarz.pl
Najniebezpieczniejsza z chorób odzwierzęcych (zoonoz).
Najczęściej występuje u lisów, saren, borsuków, kun, wilków, zdziczałych psów i kotów. Jest bardzo zakaźna, może przenosić się na człowieka poprzez ugryzienie lub ukąszenie przez chore zwierzę
W przypadku ukąszenia należy natychmiast udać się do lekarza. Rozwojowi choroby można wówczas zapobiec poprzez dokładne oczyszczenie rany i podanie surowicy przeciw wściekliźnie.
Wirus atakuje centralny układ nerwowy, choć występuje także w ślinie i wydzielinie łzowej. Objawy wścieklizny pojawiają się na skutek uszkodzenia obwodowych neuronów ruchowych i układu limbicznego. Ich wynikiem są porażenia oraz zaburzenia zachowania.
Objawy u ludzi:
Do klasycznych pierwszych symptomów choroby zalicza się wodowstręt, a także uczucie drętwienia i pieczenia (parestezje) w miejscu ugryzienia.
Ponadto pojawia się gorączka, ból głowy, sztywnienie karku, zaburzenia orientacji. Następnie pojawiają się skurcze przepony i gardła powodujące duszenie się i dławienie. Ostatniej fazie choroby towarzyszą drgawki, halucynacje, śpiączka, a w końcu zgon, do którego dochodzi w 7 – 10 dni po pierwszych poważnych objawach.
U zwierząt na trzy fazy:
Pierwsza jest faza prodromalna (faza melancholii), która trwa do 4 dni i objawia się zmianami zachowania zwierzęcia. Może być ono strachliwe, niespokojne, obojętne lub przyjacielskie, ale zdarza się, że szczeka bez powodu lub chociażby usiłuje złapać nieistniejące owady. W miejscu ugryzienia może wystąpić świąd.
Druga faza to etap podniecenia – szału. Trwa on od 1 do 4 dni i jest to tak zwana wścieklizna szalejąca. Zwierzę staje się niespokojne, agresywne i jest w ciągłym ruchu. Pojawia się brak apetytu oraz ślinotok. Fazę tą cechuje u dzikich zwierząt brak poczucia strachu przed człowiekiem. Obserwujemy atak szału, któremu towarzyszy nadzwyczajna siła i sprawność oraz brak poczucia bólu prowadzący do samookaleczeń. Ten etap choroby charakteryzuje również błądzenie bez celu, wodowstręt, trudności w połykaniu oraz napady padaczki. Może dojść do śmierci wskutek konwulsji.
Zwierzęta, które przeżyją pierwsze dwa etapy, wchodzą w fazę porażeń. Obejmuje ona okres od 1 do 7 dni i kończy się śmiercią z powodu postępującego porażenia. Występuje wtedy depresja, porażenie żuchwy, szczekanie jest wysokie i ochrypłe, może występować wypadanie języka, niedowład i porażenie kończyn tylnych.
Objawy choroby cechują się dużą różnorodnością i zmiennością. Nie zawsze da się wyróżnić wszystkie fazy, a często występuje tak zwana „cicha” lub „nietypowa” forma choroby.